Kontrolsüz Kavşaklarda İlk Geçiş Hakkı Kimin? (SAĞ-SOL KANUNU)

Sürücüler, trafik işareti yada levhalarıyla belirlenmiş kavşak giriş ve çıkışları ile yaya yada okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlamak zorundadır. Buralardan geçen yada geçmek üzere olan yayalara ilk geçiş hakkını vermelidir. Kontrolsüz Kavşaklarda İlk Geçiş Hakkı Kimin? dönel kavşaklarda geçiş hakkı kuralı, kontrolsüz kavşakta ilk geçiş hakkını kim kullanmalıdır, sağdan gelene yol verme kuralı ve kontrolsüz kavşakta karşılanan araçların geçiş hakkı sıralaması nasıl olmalıdır? Tüm bu soruların cevaplarına yazımızın içeriğinden ulaşabilirsiniz.

Geçiş Hakkı Üstünlüğü Nedir?

Görev süresince belirli araç sürücülerinin mal ve can güvenliğini tehlikeye atmamak kaydıyla trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı kalmamasına geçiş üstünlüğü denir. Yaralı veya acil hastaların taşınması ve bu hastaların ilk ve acil servisleri için kullanılan araçlar bulunmaktadır.

Geçiş Üstünlüğü Kuralları Nelerdir?

Araçların ilk geçiş hakkının olduğu işaretlerle belirlenen kavşak tipi olarak adlandırılan döner kavşaklarda Trafikte geçiş üstünlüğü kuralları şu şekildedir:

• Sürücüler kavşağa yaklaşırken yavaşlamalı ve kavşak içinde durmamalıdır.
• Kavşağa girerken ve kavşağı terk ederken yayalara yol verilmelidir.
• Kavşaktan çıkış yaparken sağ sinyal lambası kullanılmalıdır.
• Kavşak içerisinde ki bisikletliler dahil tüm araçlara yol verilmelidir.
• Kavşağa girmek için beklenmeli ve trafik akışı rahatladığından kavşağa giriş yapılmalıdır.

Geniş ve uzun araçlar, kavşağa yaklaşırken kavşağa girip çıkarken birden fazla şerit kullanabilir. Bu nedenle bu tür araçların manevra alanına kavşakta girilmemeli ve araçlar sollamaya çalışmamalıdır.

Kontrolsüz bir kavşakta karşılaşan araçlar için geçiş hakkı sırası nasıl olmalıdır?

Kontrolsüz kavşaklarda sağdaki araçlara ilk geçiş hakkı verilmelidir. Motorsuz taşıt sürücüleri, LTT ve iş makineleri sürücüleri, motorlu araçlara ilk geçiş hakkını vermek zorundadır. Tali yoldan gelen araç sürücüleri anayoldaki araçlara ilk geçiş hakkını verirler.

Kontrolsüz Kavşakta Geçiş Hakkı Kurallarına İlişkin Kontrolsüz Kavşakta Karşılaşan Araçların Geçiş Hakkı Sıralaması aşağıdaki gibidir:

• Geçiş üstünlüğüne sahip araçlara,
• Motorsuz araçlar, motorlu araçlara,
• Dönül yapacak araçlar, düz giden araçlara,
• Soldan gelen araçlar, sağındaki araçlara,
• Tramvayla kesişen yollarda tramvaylara,
• Tramvay ile kesişen yollarda ilk geçiş hakkı tramvayın bulunduğu yoldaki araçlara verilmelidir.

Kurallara uymayan sürücüler kusurlu sayılır.

Kontrolsüz Kavşaklarda İlk Geçiş Hakkı Kimin?

7148 sayılı Karayolları Trafik Kanunu‘nun 74. maddesine göre sürücülerin, trafik işaret veya işaretleri ile belirlenen kavşak giriş ve çıkışlarında görevli bulunmayan yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlaması ve ilk geçiş hakkını yayalara vermesi zorunludur. Kontrolsüz kavşaklarda motorsuz araç sürücüleri ilk geçiş hakkını motorlu araçlara, motorlu araç sürücüleri ise sağdan gelen araçlara vermek zorundadır. Kavşağa gelen sürücüler, kavşağa giriş ve çıkışlarda kurallara uygun olarak karşıdan karşıya geçen yayalara geçiş hakkı vermekle yükümlüdür.

Kontrolsüz kavşaklarda ilk geçiş hakkı olan araçlar şu şekildedir:

• Cankurtaran ambulans ve özel amaçlı taşıtlara,
• Yaralı ve acil hasta tanıyan araçlara,
• İtfaiye araçları,
• Zabıta araçları,

Geçiş hakkı, trafik güvenliğini korumak veya trafik kazasına el koymak amacıyla olay veya kaza mahalline giden trafik hizmetlerine ait araçlara aittir.

Cadde üzerinden gelen araçların sokaktan gelen araçlara göre hiçbir avantajı yoktur. Özetlemek gerekirse, geçiş hakkı olan araçlar dışında kontrolsüz bir kavşakta ilk geçiş hakkı sağdan gelen araçtadır ama sağdan gelen araç sağa veya sola dönüş yapacak ise ilk geçiş hakkı soldan gelen aracındır.

İlk Geçiş Hakkı Ambulans- İtfaiyenin..

Trafikte ve tüm yollarda araç kullanırken ambulansa veya itfaiyeye yol vermek zorunludur. Ancak öncelik her zaman ambulansınızdır. İtfaiye ve polisin karşılaştığı yollarda polis ve itfaiye durup ambulansa yol vermek zorunda kalıyor. Sonrasında polisin itfaiyeye yol vermesi ve ardından yoluna devam etmesi gerekiyor.

Kontrolsüz Kavşaklarda İlk Geçiş Hakkı Yönetmelik Maddelerine göre Şu Şekildedir:

Kavşağa gelen sürücüler, kavşağa giriş ve çıkışlarda kurallara uygun olarak yaya geçidine geçiş hakkı vermek zorundadır. Yine kontrolsüz kavşaklarda motorsuz araç sürücüleri motorlu araçlara, motorlu araç sürücüleri ise sağdan gelen araçlara ilk geçiş hakkını vermek zorundadır.

Trafikte araç kullanan kişiler, kavşaktaki işaretlere uyacak şekilde dikkatli olmak, yavaşlama ve geçiş hakkı olan araçların önce geçmesine imkan sağlamalıdır. Karayolları trafik yönetmeliğine göre araçların Kara Yolları Trafik Yönetmeliği‘ne göre, trafik işaret levhası, trafik zabıtası yada ışıklı işaret cihazları olmayan kavşaklarda Madde 109- (Değişik: RG-02/11/2000-24218) gereğince Kavşaklarda aşağıdaki kurallar uygulanır.

a) Kavşağa yaklaşan sürücüler kavşaktaki koşullara uymak için yavaşlamalı, dikkatli olmalı ve önce geçiş hakkı olan araçların geçmesine izin vermelidir.

b) Trafik polisi veya trafik levhaları veya ışıklı tabela cihazlarının bulunmadığı kavşaklarda:

1. Bütün sürücüler geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlara,
2. Bütün sürücüler doğru geçmekte olan tramvaylara,
3. Doğru geçen tramvay hattı bulunan karayoluna çıkan sürücüler bu yoldan gelen, geçen araçlara,
4. Bölünmüş yola çıkan sürücüler bu yoldan geçen araçlara,
5. Tli yoldan ana yola çıkan sürücüler, ana yoldan gelen araçlara,
6. Dönel kavşağa gelen sürücüler, dönel kavşak içindeki araçlara,
7. Bir iz veya mülkten çıkan sürücüler, karayolundan gelen araçlara,
8. Dönüş yapan sürücüler, doğru geçmekte olan araçlara,

c)Kavşak kollarının trafik yoğunluğu bakımından farklı oldukları işaretlerle belirlenmemiş ise;

1. Motorsuz araç sürücüleri, motorlu araçlara,
2. Lastik tekerlekli traktör ile iş makinesi sürücüleri, diğer motorlu araçlara,
3. Motorlu araçlardan soldaki, sağdan gelen araca,
4. Dönüş yapan sürücüler, kurallara uygun olarak geçiş yapan yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere,

d) Kavşağa gelen sürücüler, kavşak giriş ve çıkışlarından karşıdan karşıya geçen veya geçmek üzere olan yayalara kurallara uygun olarak geçiş hakkı vermek zorundadır.

e) Işıklı trafik levhaları izin verse bile, trafik akışı onları kavşakta durmaya zorlayacaksa veya trafiğin diğer istikametten geçişine engel olacaksa sürücülerin kavşağa girmesi yasaktır.

f) Yetkili bir kişi tarafından yönetilen kavşaklarda veya trafik ışıklarında, sürücüler kavşağı mümkün olan en kısa sürede geçmelidir. Sürücülerin gereksiz yere yavaşlaması, durması, araçtan inmesi, yolcu binip inmesi veya araçlarının motorlarını durdurması yasaktır.

g)Aksi yönde bir trafik levhası olmadıkça, tüm kavşaklarda taşıtlar, ray üzerinde hareket eden taşıtlara geçiş hakkı vermek zorundadır.

Dönel Kavşaklarda Geçiş Hakkı kuralları

Dönel kavşaklarda geçiş üstünlüğü levhasının olmadığı yerlerde yol hakkı kavşağa ilk giren aracın hakkıdır.

• Dönel kavşaklarda, araçlar arası geçiş üstünlüğüne sahip olmanın belirlenmesi sebebi ile bir çok kazalar meydana gelmektedir.
• Geçiş üstünlüğü için yayaları ve araçları iyi bir şekilde gözlemleyerek yol geçiş hakkının tanınması gerekiyor.

İtfaiyeciler, acil durum müdahalesi gibi kırmızı işaretli araçlar da dahil olmak üzere döner kavşaklarda duramaz.

Cadde Sokak Geçiş Üstünlüğü Kimindir?

Anayol yada tali yolları fark etmeden, yaya geçişi olduğu yerde yol yayanındır. Bu tür geçişlerde araçlarda ise geçiş hakkı her zaman cadde üzerinde bulunan arabanındır.

Sokaktan ayrılan araç geçiş hakkını kullanmak için sokağın açılmasını beklemeli ve geçiş hakkı kendisine verilmeyene kadar beklemeli ve yol sakinken geçiş hakkını kullanmalıdır. Dur levhalarının olduğu her yerde yol karşı taraftadır.

Yayalara ilk geçiş hakkı tanımayan ve bu hükümlere uymayan sürücülere 488 TL idari para cezası verilir.

Trafik Cezaları listesini inceleyebilirsiniz.